Pewnie nie raz zdarzyło Ci się obserwować zmagania Igi Świątek na korcie. Widziałeś/widziałaś technikę, siłę, zwycięstwa…
Łatwo zapomnieć, że za takimi efektami stoją godziny ćwiczeń i przygotowań, także dotyczących odpowiedniego odżywiania. Podobnie Twój organizm może niekiedy napotkać szczególne wyzwania, jak na przykład zabieg operacyjny, hospitalizacja czy gojenie rany.
Warto wiedzieć, że w tych sytuacjach możemy wzmocnić swój organizm, tak żeby ułatwić powrót do zdrowia i dotychczasowej sprawności.
Zapamiętaj informacje umieszczone w ramkach i tabelach.
Zachęcam jednak do przeczytania całego wpisu – powinno Ci to zająć około 4-5 minut.
Najlepiej jest, jeśli do wspomnianych wyzwań przygotujemy się wcześniej – oczywiście, o ile są zaplanowane. Kompleksowe przygotowanie pacjenta do leczenia, mające na celu zmniejszenie ryzyka powikłań i przyśpieszenie powrotu do zdrowia nazywamy prehabilitacją. Składa się na nią między innymi przygotowanie żywieniowe, odpowiednia aktywność fizyczna, wsparcie psychologiczne i edukacja pacjenta. Dzisiaj chciałabym skupić się na pierwszym z wymienionych elementów.
Niedożywienie spotyka co 10.osobę w poradniach POZ, a co drugi pacjent jest nim zagrożony.
15-60% hospitalizowanych dorosłych cierpi z powodu niedożywienia.
Głównym składnikiem pokarmowym mającym wpływ na zdrowienie, wzmocnienie organizmu i np. gojenie ran jest białko. Zdrowa osoba powinna je spożywać w ilości ok. 1-1,2g/kg mc/dzień. (dla osoby o wadze 70kg będzie to 70-84g). Zapotrzebowanie to wzrasta do 1,5-2g/kg mc/dzień u pacjentów chorych przewlekle, niedożywionych, z niegojącymi się ranami, po hospitalizacji.
W jakich sytuacjach wskazane jest większe spożycie białka?
Przed i po operacji
Przed i po hospitalizacji, zwłaszcza w oddziałach intensywnej terapii
W chorobach przewlekłych np. niewydolności serca, POChP, chorobach reumatycznych, po udarze
W trakcie leczenia onkologicznego
U pacjentów w wieku podeszłym
U pacjentów niedożywionych
Podczas redukcji masy ciała, leczenia otyłości
U osób podejmujących intensywny wysiłek fizyczny
25g białka może dostarczyć:
- 100g piersi z kurczaka
- 100g łososia
- 4 jaja
- 100g twarogu półtłustego
- 250g skyru naturalnego
- 230g serka wiejskiego
- 200g gotowanej soczewicy, ciecierzycy lub fasoli
Jeżeli chcesz dobrze przygotować się do wyzwań jakie staną przed Twoim organizmem spróbuj jeść więcej produktów pełnoziarnistych, warzyw i owoców (z przewagą warzyw), roślin strączkowych, ryb, nabiału, orzechów i nasion.
Staraj się unikać nadmiernego spożycia soli, cukru i słodzonych napojów, produktów przetworzonych takich jak np. słone przekąski, fast food, ciasta, wafelki.
Ogranicz także spożycie czerwonego mięsa i przetworów mięsnych np. kiełbas, wędlin.
Pamiętaj o wypijaniu co najmniej 1,5l wody na dobę.
Wybieraj tłuszcze roślinne np. olej rzepakowy, oliwę z oliwek, zamiast tłuszczów pochodzenia zwierzęcego. Postaraj się unikać smażenia, możesz zastępować je gotowaniem, w tym na parze, duszeniem lub pieczeniem.
W idealnym świecie wszyscy bylibyśmy w stanie zawsze odpowiednio odżywić swój organizm. Niestety, w niektórych sytuacjach jest to bardzo trudne lub wręcz niemożliwe. W takim przypadku z pomocą przychodzi tzw. żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Są to produkty, które zostały przygotowane w taki sposób, aby zaspokoić potrzeby żywieniowe szczególnych grup osób.
Możemy je podzielić na kilka kategorii:
Preparaty podstawowe
Zawierają ok. 300kcal i 12g białka oraz cały zakres witamin i składników mineralnych w porcji. Mogą stanowić uzupełnienie diety osoby, która nie jest w stanie dostarczyć tych podstawowych składników z codziennym jedzeniem.
- Nutricia: Nutridrink
- Fresenius Kabi: Fresubin Energy Drink
- Nestle: Resource 2,0
- Victus: Nutrego Standard
Preparaty wysokobiałkowe
Przydatne we wcześniej wymienionych sytuacjach jak operacja, leczenie onkologiczne, niedożywienie
- Nutricia: Nutridrink Protein, Nutridrink Compact Protein (wysoka zawartość białka w mniejszej objętości)
- Fresenius Kabi: Fresubin Protein Energy Drink
- Nestle: Resource Protein
- Victus: Nutrego Forte
Preparaty zawierające błonnik
Odpowiednie dla osób niedożywionych z zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi, wymagającymi diety bardziej bogatej w błonnik.
- Nutricia: Nutridrink Fibre
- Fresenius Kabi: Fresubin Fibre Drink, Fresubin 2 kcal Fibre (preparat o wysokiej kaloryczności z dodatkiem błonnika)
- Nestle: Resource Fibre
O zmodyfikowanym profilu węglowodanowym
Dedykowane pacjentom ze stanami przedcukrzycowymi i cukrzycą.
- Nutricia: Nutridrink Diabet
- Fresenius Kabi: Fresubin Diabetes, Supportan Drink
- Nestle: Resource Diabet, Resource Diabet Plus (wersja o zwiększonej kaloryczności)
Wspomagające gojenie ran
Przeznaczone dla osób z trudno gojącymi się owrzodzeniami, odleżynami czy ranami w przebiegu stopy cukrzycowej
- Nutricia: Nutridrink Hepa
- Fresenius Kabi: Fresubin Hepa, Supportan Drink
- Nestle: Resource Support
O małej objętości i wysokiej wartości energetycznej
Lepiej tolerowane przez pacjentów, którzy mają trudność z przyjęciem większej ilości pokarmu np. przy problemach z przełykaniem, braku apetytu, niechęci do jedzenia
- Nutricia: Nutridrink Compact
- Fresenius Kabi: Fresubin 2 kcal Compact
- Nestle: Resource 2.0 Compact
- Victus: Nutrego Forte
Dedykowane dla osób z przewlekłą chorobą nerek
- Nutricia: Nutridrink Renal, Renilo 4.0 (niskobiałkowy, ze zmniejszonym stężeniem potasu i fosforu)
- Fresenius Kabi: Fresubin Renal, Fresubin Renal Fibre
- Nestle: Resource Renal
Wykorzystaj wymienione wyżej preparaty w sytuacji, gdy przyjdzie Ci mierzyć się z chorobą, operacją lub pobytem w szpitalu.
Nawet jedno czy dwa opakowania dziennie mogą w istotnym stopniu poprawić stan Twojego zdrowia.
Jeśli postarasz się odpowiednio przygotować swój organizm przed stawianymi mu wyzwaniami, on odwdzięczy ci się szybszym powrotem do zdrowia i swoich codziennych zajęć oraz lepszą sprawnością.
Jeżeli nie jesteś pewien/pewna czy powinieneś skorzystać z tego typu produktów odżywczych zawsze możesz zapytać o to swojego lekarza.
Natalia Rażyńska-Rychlik
Ten tekst jest w 100% autorski i w jego powstaniu nie miała udziału AI
