- Choroby
- Odra, świnka, różyczka
Odra, świnka, różyczka
Czym jest Odra?
Odra jest chorobą wirusową o bardzo wysokiej zakaźności. Szczepienia ochronne wyraźnie zmniejszyły zachorowalność na odrę w Europie, jednak w ostatnich latach liczba stwierdzanych przypadków zaczęła wzrastać. Jest to związane m.in. z wiekszą liczbą rodziców, którzy nie zgadzają się na szczepienia dzieci.
Na odrę chorują głównie osoby niezaszczepione. Zaszczepienie powyżej 95% populacji zapewnia odporność zbiorową, dzięki czemu chronione są osoby, które z powodu przeciwwskazań medycznych nie mogą być zaszczepione.
Wysoka zakaźność
Zachorowanie aż w 90-95% przypadków wśród osób niezaszczepionych
Grupa ryzyka
Głównie osoby niezaszczepione, ale także te, które nie mogą być zaszczepione z powodu przeciwwskazań medycznych.
Ciężkie powikłania
Poinfekcyjne zapalenie mózgu, podostre stwardniające zapalenie mózgu
Dlaczego warto szczepić?
Różyczka jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet do 16.tygodnia ciąży. Na skutek pierwszorazowego kontaktu z wirusem w tym okresie może dojść do poronienia, porodu przedwczesnego a także wystąpienia objawów zespołu różyczki wrodzonej u płodu. Najczęstszym powikłaniem u płodu jest głuchota, poza tym zakażenie wiążę się również z powikłaniami neurologicznymi (w tym upośledzeniem umysłowym) oraz ze strony narządu wzroku.
Nawet połowa przypadków zakażenia może przebiegać bezobjawowo, dlatego nieszczepiona kobieta może nie być świadoma zagrożenia.
Skuteczna ochrona przed odrą
Szczepienie zapobiega zachorowaniu na odrę, która jest wysoce zakaźna i może prowadzić do poważnych powikłań.
Prewencja powikłań
Szczepienie chroni przed groźnymi powikłaniami, takimi jak zapalenie płuc, zapalenie mózgu czy SSPE, które mogą wystąpić nawet po latach.
Ochrona zbiorowa
Zaszczepienie 95% populacji zapewnia odporność zbiorową, chroniąc osoby, które z powodu zdrowia nie mogą być zaszczepione.
Statystyki zakażeń
W ubiegłym roku w Polsce odnotowano 35 przypadków zachorowań na odrę z czego 11 osób wymagało hospitalizacji. W roku 2024r. do dnia 15.10 odnotowano już 266 przypadków.
- 35 przypadków zachorowań w 2023r
- 11 hospitalizacji
Szczepienie przeciw Odrze
Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych szczepienia na odrę wykonuje się planowano u dzieci w 13.-15.mż. oraz w 6. rż. Szczepienie jest obowiązkowe dla dzieci i młodzieży, które nie ukończyły 19. roku życia. Podanie dwóch dawek szczepionki pozwala osiągnąć niemal 100% odporność u osób zaszczepionych.
Dostępne szczepionki
Czym jest Świnka?
Świnka czyli nagminne zapalenie przyusznic jest chorobą wirusową. Przebiega z zajęciem narządów gruczołowych przede wszystkim ślinianek przyusznych, rzadziej pozostałych ślinianek, niekiedy również trzustki. W około 30% przypadków świnka przebiega bezobjawowo. Osoba zakażona może zarażać na ok. 3 dni przed pojawieniem się u niej objawów i nawet do 2 tygodni od początku choroby.
Wysoka zakaźność
Świnka łatwo przenosi się drogą kropelkową, szczególnie w miejscach o dużym zagęszczeniu ludzi, takich jak szkoły czy przedszkola.
Charakterystyczne objawy
Najbardziej typowym objawem jest bolesne obrzmienie ślinianek przyusznych, często z towarzyszącą gorączką.
Ryzyko powikłań
Świnka może prowadzić do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenia jąder (mogącego powodować niepłodność), a także zapalenia trzustki.
Dlaczego warto szczepić?
Przechorowanie świnki może wiązać się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, do których należą między innymi: zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie jąder (prowadzące nawet do niepłodności), zapalenie jajników, trzustki (a w konsekwencji rozwoju cukrzycy) oraz głuchota. W przypadku zachorowania u kobiety w pierwszym trymestrze ciąży, świnka może być przyczyną poronienia.
Zachorowanie na świnkę uważa się za jedną z głównych przyczyn wirusowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u dzieci.
Skuteczna ochrona przed chorobą
Szczepienie znacząco zmniejsza ryzyko zachorowania na świnkę i rozwinięcia jej powikłań.
Zapobieganie powikłaniom
Szczepionka chroni przed groźnymi skutkami świnki, takimi jak zapalenie jąder, trzustki czy opon mózgowo-rdzeniowych.
Ochrona zbiorowa
Wysoki poziom zaszczepienia w populacji ogranicza rozprzestrzenianie wirusa i chroni osoby, które nie mogą się zaszczepić.
Statystyki zakażeń
Przed wprowadzeniem obowiązku szczepień w Polsce rejestrowano ok. 150 000 do 220 000 zachorowań na świnkę rocznie. Odkąd szczepienie stało się obowiązkowe liczba zachorowań uległa zdecydowanemu zmniejszeniu. Do 30.11.2024r. zgłoszono 868 przypadków zachorowań na świnkę, w poprzednim roku liczba ta wynosiła 881.
- Około 900 zachorowań rocznie
Szczepienie przeciw Śwince
Wszystkie dzieci w Polsce są objęte szczepieniem przeciw śwince w ramach Programu Szczepień Ochronnych.
Szczepienie wykonuje się z zastosowaniem szczepionki skojarzonej MMR (przeciw odrze, śwince i różyczce) u dzieci w 13.-15.mż. i 6.r.ż. (w 2019r. przyśpieszono termin szczepienia z 10.r.ż. na 6.rż.).
Dostępne szczepionki
Czym jest Różyczka?
Różyczka jest chorobą wywoływaną przez wirusa z rodziny Togaviridae, który przenosi się wyłącznie z człowieka na człowieka. Zarazić można się przez kontakt bezpośredni z chorą osobą, przez kontakt z zakażonym materiałem i przez łożysko (płód od matki). Najczęściej na różyczkę chorują dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, ale chorować mogą także osoby dorosłe. Choroba jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet ciężarnych.
Do charakterystycznych objawów należą: powiększenie węzłów chłonnych (przede wszystkim karkowych, zausznych i szyjnych), drobnoplamista wysypka na tułowiu i kończynach, mogąca zlewać się w większe plamy na twarzy. U dorosłych zakażeniu często mogą towarzyszyć objawy stawowe.
Łagodny przebieg u dzieci
U większości dzieci różyczka przebiega z łagodnymi objawami, takimi jak wysypka, gorączka i powiększenie węzłów chłonnych.
Groźna dla kobiet w ciąży
Zakażenie różyczką w ciąży, zwłaszcza w pierwszym trymestrze, może prowadzić do zespołu różyczki wrodzonej (wady serca, głuchota, zaćma).
Wysoka zakaźność
Różyczka łatwo rozprzestrzenia się drogą kropelkową, co zwiększa ryzyko wybuchów epidemii w niewyszczepionych populacjach.
Dlaczego warto szczepić?
Różyczka jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet do 16.tygodnia ciąży. Na skutek pierwszorazowego kontaktu z wirusem w tym okresie może dojść do poronienia, porodu przedwczesnego a także wystąpienia objawów zespołu różyczki wrodzonej u płodu. Najczęstszym powikłaniem u płodu jest głuchota, poza tym zakażenie wiążę się również z powikłaniami neurologicznymi (w tym upośledzeniem umysłowym) oraz ze strony narządu wzroku.
Nawet połowa przypadków zakażenia może przebiegać bezobjawowo, dlatego nieszczepiona kobieta może nie być świadoma zagrożenia.
Ochrona przed powikłaniami ciąży
Szczepienie zapobiega zakażeniu różyczką u kobiet w ciąży, chroniąc płód przed ciężkimi wadami wrodzonymi.
Redukcja ryzyka epidemii
Szczepienie eliminuje ryzyko wybuchów różyczki w populacjach dzięki osiągnięciu odporności zbiorowej.
Skuteczna ochrona na całe życie
Szczepienie zapewnia długotrwałą odporność, minimalizując ryzyko zachorowania zarówno u dzieci, jak i dorosłych.
Statystyki zakażeń
Przed wprowadzeniem szczepień różyczka występowała w Polsce w postaci epidemii co ok. 5 lat, najczęściej wśród dzieci i młodzieży między 5. a 15.r.ż. Wraz z wprowadzeniem szczepień obserwowano spadek liczby zachorowań.
W 2013r. wystąpiła tzw. epidemia wyrównawcza – chorowali wówczas przede wszystkim młodzi mężczyźni, którzy nie zostali zaszczepieni. W tym okresie odnotowano 2 przypadki różyczki wrodzonej, ale najprawdopodniej liczba była niedoszacowana, ze względu na rzadką diagnostykę samoistnych poronień oraz wad wrodzonych w kierunku różyczki.
Do 30.11.2024r. w Polsce odnotowano 183 przypadki zachorowania na różyczkę, w 2023 roku zgłoszono 217 zachorowań.
- 217 zachorowań w 2023r.
Szczepienie przeciw Różyczce
Szczepienie na różyczkę wykonuje się z zastosowaniem szczepionki skojarzonej MMR (przeciw odrze, śwince i różyczce) u dzieci w 13.-15. m.ż. i 6. r.ż. (w 2019r. przyśpieszono termin szczepienia z 10. r.ż. na 6. r.ż.).
Szczepienie jest zalecane wszystkim osobom dorosłym, które nie zostały zaszczepione przeciw różyczce w dzieciństwie lub otrzymały tylko 1 dawkę szczepionki, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet w wieku rozrodczym, zwłaszcza pracujących w środowiskach dziecięcych (tj. szkołach, przedszkolach, szpitalach, przychodniach).
