Co byście zrobili, gdyby okazało się, że ktoś codziennie potajemnie podaje Wam trujące substancje chemiczne? I to nie jedną czy dwie, tylko setki albo tysiące.
Kojarzycie sytuacje, w których z oburzeniem ogłasza się, że w jakimś produkcie spożywczym przekroczona została ilość pojedynczego rakotwórczego związku? Pewnie wielu z nas czuje się wtedy otruwanych i oszukanych.
A czy wiecie, że każdy palacz papierosów sam robi to sobie codziennie, z każdym wypalanym papierosem? Dym tytoniowy zawiera 4000 różnych związków chemicznych, z czego 250 można uznać za silne toksyny. Dla niektórych może to brzmieć abstrakcyjnie, ale w Polsce przekłada się na kilkadziesiąt tysięcy zgonów rocznie.
Palenie papierosów to jeden z najgorszych nawyków o niewyobrażalnie negatywnym wpływie na nasze zdrowie.
Dowiedz się dlaczego i jak można sobie pomóc w rzuceniu palenia. Przeczytanie całego wpisu powinno Ci zająć około 5-6 minut.
O tym, że papierosy trują, wiedzą chyba wszyscy. Mimo tego pali niemal co trzeci dorosły Polak. Łącznie wypalają kilkadziesiąt miliardów papierosów rocznie, co… kosztuje ich kilkadziesiąt miliardów złotych. Tyle, że spalanie pieniędzy nie jest w tym wszystkim najgorsze. Papierosy mają bardzo silny wpływ na rozwój nowotworów i schorzeń układu krążenia, a te dwie grupy chorób są odpowiedzialne za większość zgonów w Polsce.
Do tego dochodzi znaczne pogorszenie jakości życia. Być może papieros daje przemijające uczucie przyjemności czy uspokojenia, ale w dłuższej perspektywie szkodzi właściwie każdemu narządowi naszego organizmu.
To nie tylko kwestia płuc i serca – palacze częściej chorują na nowotwory i choroby zapalne układu pokarmowego, moczowego, do tego dochodzi niszczenie skóry, zębów, pogorszenie wydolności fizycznej, duszność i przewlekła obturacyjna choroba płuc, która może doprowadzić do znacznej niepełnosprawności.
Czy palenie da się rzucić?
Wiecie, kiedy pacjenci (zwłaszcza mężczyźni, których wśród palaczy jest więcej) często rzucają palenie? Jak rozpozna się u nich zawał serca albo raka. Oczywiście rzucenie palenia zawsze jest cenne, ale czy nie lepiej zrobić to z wyprzedzeniem? Albo w ogóle nie pakować się w ten nałóg i uniknąć takich ciężkich powikłań?
Nikotyna zawarta w papierosach jest silnie uzależniająca, dlatego rozstanie się z nałogiem nie jest łatwe. Jest natomiast na pewno możliwe. Pewnie każdy z nas zna osobę, która rzuciła palenie po wielu latach.
Jak to zrobić? To kwestia bardzo indywidualna. Na pewno najpierw trzeba chcieć. Wielu osobom udaje się rzucić palenie po prostu, samodzielnie, gdy tylko znajdą do tego odpowiednią motywację.
Jeśli jednak palisz i masz trudności z odstawieniem papierosów, pamiętaj, że istnieją leki, które mogą znacznie ułatwić rzucenie palenia.
Co może Ci pomóc rozstać się z nałogiem nikotynowym?
Nikotynowa terapia zastępcza (NTZ)
Czyli po prostu nikotyna podawana w postaci plastrów lub gum/pastylek, albo połączenia jednego z drugim.
Uwaga! Przypadkiem nie próbuj zamiast gum stosować dostępnych w sklepach saszetek nikotynowych/snusów. Takie saszetki zawierają nawet 10x więcej nikotyny i tylko nasilą uzależnienie. Preparaty nikotyny wspomagające rzucenie palenia kupuje się w aptekach i przed ich zastosowaniem koniecznie należy zapoznać się z ulotką (albo skonsultować się z lekarzem, pielęgniarką lub farmaceutą 😉).
Gumy, tabletki i pastylki nikotynowe
Jeśli palisz ponad 20 papierosów dziennie albo wypalasz pierwszego papierosa szybciej niż 30 minut od przebudzenia najprawdopodobniej odpowiednie będą dla Ciebie gumy/pastylki zawierające 4mg nikotyny. Jeśli uzależnienie jest mniejsze albo równolegle korzystasz z plastrów nikotynowych, zalecaną dawką będą 2mg na pastylkę.
Gumę żuj tylko przez chwilę, aż poczujesz jej smak. Następnie umieść ją między dziąsłem a policzkiem i powtarzaj taką czynność przez ok 30 minut.
W przeciwieństwie do gum, pastylki w ogóle nie powinno się żuć. Wystarczy, że umieścisz ją w jamie ustnej i okresowo przesuniesz z jednej strony na drugą.
Gumę/pastylkę stosuje się w sytuacji potrzeby zapalenia papierosa. Rzucenie palenia może nastąpić od razu (wówczas ilość spożywanych gum początkowo będzie większa) albo dopiero po kilku tygodniach, ze stopniowym zmniejszaniem ilości wypalanych papierosów.
Plastry nikotynowe
Zastosowanie plastrów nikotynowych w połączeniu z gumami może zwiększać skuteczność terapii, zwłaszcza u osób silnie uzależnionych. Zwykle zaczyna się leczenie od silniejszych plastrów (21 albo 25mg w zależności od producenta) i dopiero po kilku tygodniach redukuje się ich dawkę.
Plaster naklej rano na suchą, czystą, nieowłosioną skórę, np. ramion, klatki piersiowej, pośladków. Po zalecanym czasie (16 albo 24h zależnie od preparatu) zdejmij, a kolejny plaster naklej w innym miejscu. W przypadku plastrów 16 godzinnych konieczne jest zachowanie ośmiogodzinnej przerwy.
Cytyzyna
Cytyzyna to substancja imitująca działanie nikotyny. Dostępna jest bez recepty w czterech preparatach, w kolejności alfabetycznej: Denicit, Desmoxan, Recigar i Tabex.
Leczenie uzależnienia rozpoczyna się od 6 tabletek dziennie przez 3 dni, następnie stopniowo redukując ich ilość.
- 4.–12. dnia – 1 tabl. co 2,5 h (5 tabl./d)
- 13.–16. dnia – 1 tabl. co 3 h (4 tabl./d)
- 17.–20. dnia – 1 tabl. co 5 h (3 tabl./d)
- 21.–25. dnia – 1–2 tabl./d.
W ciągu 5 dni od rozpoczęcia przyjmowania leku należy całkowicie odstawić papierosy.
Bupropion
Bupropionu nie kupisz bez recepty, dlatego tutaj tylko o nim wspomnę. To lek stosowany w nasilonych epizodach depresji, ale zaobserwowano, że przyjmującym go osobom łatwiej przychodziło rzucanie palenia.
Co istotne jest też składnikiem jednego z leków na otyłość, co ma znaczenie w przypadku leczenia otyłości u osób, które chcą rzucić palenie, ale obawiają się częstego w tej sytuacji przyrostu masy ciała.
A co z innymi postaciami nikotyny?
Od kilkunastu lat polski rynek zalały e-papierosy, które początkowo były reklamowane jako lepsza alternatywa dla papierosów tradycyjnych, mająca rzekomo ułatwiać rzucanie palenia. Dopiero później zaczęto zauważać, że e-papierosy zwiększają ryzyko zachorowań na nowotwory, mogą prowadzić do ostrej niewydolności oddechowej, chorób jamy ustnej, zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego i zwiększać szanse na uzależnienie od innych substancji.
95% jednorazowych e-papierosów jest produkowanych w Chinach, które…. zakazały ich sprzedaży na swoim terenie. Innymi słowy – wiedzą, że produkują coś szkodliwego, więc sprzedają wszystko na zachód, między innymi do Polski. A u nas młodzież to kupuje, wdycha i.… się truje.
Z dymu e-papierosa do organizmu wchłaniane są toksyczne substancje, w tym ciężkie pierwiastki jak ołów i uran, które w postaci mikroskopijnych drobinek wpadają do pęcherzyków płucnych a potem do krwi i narządów wewnętrznych.
Niestety młodym ludziom wydaje się, że vaping jest fajny i zwiększa popularność oraz “szacunek” wśród znajomych. To powoduje, że uzależniają się już w młodym wieku, nie myśląc o tym, że e-papierosy to trująca chemia i początek uzależnienia.
Kolejnym szkodliwym pomysłem na wprowadzanie nikotyny do organizmu są saszetki, zwane snusami, umieszczane między dziąsłem a policzkiem. Saszetki zawierają nawet 3x więcej nikotyny niż tradycyjne papierosy, co sprawia, że uzależniają jeszcze silniej.
Stosowanie e-papierosów czy snusów nie ułatwi rzucenia palenia. To po prostu inna metoda na wprowadzanie toksyn do swojego organizmu.
Jeśli myślisz o rzuceniu palenia – spróbuj zastosować którąś z terapii, o której napisałem wcześniej.
Upewnij się tylko, czy nie masz do nich przeciwwskazań, a w razie wątpliwości skonsultuj się z personelem medycznym.
ZAPAMIĘTAJ
Przyzwyczajenie do nikotyny nie kończy się w momencie odstawienia papierosów. Nawet jeśli minie rok od skutecznego rzucenia palenia nie daj się skusić nawet na jednego papierosa, niezależnie od okoliczności. Właśnie w ten sposób najczęściej palacze wracają do nałogu nawet po długiej przerwie.
Krzysztof Targowski
Bibliografia:
Wzrasta odsetek Polaków palących papierosy, PAN (dostęp 29.06.2025) https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/aktualnosci/320660,wzrasta-odsetek-polakow-palacych-papierosy
Białkowska M., Rzucasz palenie? Sprawdźmy, dlaczego warto zadbać o dietę., (dostęp: 29.06.2025) https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/rzucasz-palenie-sprawdzmy-dlaczego-warto-zadbac-o-diete/
Chrzanowski R., E-papierosy: NIZP-PZH zaprasza do współpracy. Kogo? (dostęp 29.06.2025) https://www.cowzdrowiu.pl/aktualnosci/post/papierosy-elektroniczne-sa-wysoce-szkodliwe
Cedzyńska M., Mejza F., Bała M., Górecka D., Uzależnienie od nikotyny (dostęp 29.06.2025) https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.23. (dostęp dla osób związanych z opieką zdrowotną, z wykupioną subskrypcją premium)
Metody rzucania palenia, (dostęp 29.06.2025) https://jakrzucicpalenie.pl/tabletki-na-niepalenie/
Wernicki P., E-papierosy mogą narażać nastolatków na toksyczne działanie metali ciężkich, (dostęp 29.06.2025), https://www.termedia.pl/mz/E-papierosy-moga-narazac-nastolatkow-na-toksyczne-dzialanie-metali-ciezkich%2C56067.html?utm_source=chatgpt.com
Ten tekst jest w 100% autorski i w jego powstaniu nie miała udziału AI
